In het kort

Het Wetboek van internationaal privaatrecht (Wetboek IPR) maakt een onderscheid tussen de vaststelling van de naam enerzijds en de verandering ervan anderzijds. 

De vaststelling van naam gebeurt op het moment dat de geboorteakte wordt opgemaakt. 

Ben je in België geboren? Dan wordt je naam vastgesteld in de Belgische geboorteakte. Ben je in het buitenland geboren? Dan werd je naam vastgesteld in de buitenlandse geboorteakte.

Wil je van naam veranderen? Onder bepaalde voorwaarden kan je je voornaam of familienaam laten veranderen. Die aanvraag doe je bij respectievelijk de ambtenaar van de burgerlijke stand of bij de FOD Justitie. 

Vaststelling van de naam in België

Vaststelling van de naam in de geboorteakte 

Wanneer een kind in België geboren wordt, maakt de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind geboren is, een geboorteakte op (artikel 42 Burgerlijk Wetboek). De ambtenaar vermeldt in de geboorteakte de naam van het kind (artikel 44 Burgerlijk Wetboek). 

Hij doet dit volgens de naamwetgeving van de nationaliteit van het kind, zie toepasselijk recht naam.

Verbeteren van de naam 

Ook het verbeteren van een naam valt onder de regels van de naamsvaststelling, en is dus geen naamsverandering. 

  1. Naamsverbetering door de rechter

Overeenkomstig het Wetboek IPR, is de Belgische rechter bevoegd om de correctie van je (voor)naam in een akte te bevelen als, op het moment van de vordering:

  • je de Belgische nationaliteit hebt.
  • je gewone verblijfplaats in België is. (artikel 36, lid 1 Wetboek IPR)

De Belgische rechter zal zich in deze gevallen dus ook kunnen uitspreken over de naam zoals die werd vastgesteld in een buitenlandse akte.

Een vordering voor de verbetering van akten wordt bij verzoekschrift gedaan bij de familierechtbank en kan worden ingediend door:

  • de betrokkene
  • de ambtenaar van de plaats van opmaak van deze akte
  • de procureur des Konings

    (artikel 35 Burgerlijk Wetboek) 

     

    2. Naamsverbetering door de ambtenaar van de burgerlijke stand:

In sommige gevallen kan ook de ambtenaar een fout in de naam rechtzetten:

Naamsverandering in België

De Belgische overheden zijn bevoegd voor een (voor)naamsverandering als:

  • Je bij de instelling van de vordering Belg bent (artikel 36, lid 2 Wetboek IPR).
    • Vluchtelingen en staatlozen worden met Belgen gelijkgesteld. 
  • Je hebt een nationaliteitsverklaring of naturalisatieverzoek gedaan én je hebt nog geen (voor)naam (zie art. 15 en 21 Wetboek Belgische Nationaliteit) .

Voor een voornaamsverandering is de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar je bent ingeschreven in de registers bevoegd. De ambtenaar controleert eerst je gerechtelijke antecedenten. Als de door jou gewenste voornaam geen aanleiding geeft tot verwarring en jou of derden niet kan schaden, kan de ambtenaar vervolgens de voornaamswijziging toestaan. In geval van een weigering, kan je een vordering instellen bij de familierechtbank via een verzoekschrift.

Voor de verandering van je familienaam is de FOD Justitie bevoegd (artikel 370/3, §2 Burgerlijk Wetboek). Als je je familienaam wil veranderen, moet je een met redenen omkleed verzoek indienen bij FOD Justitie. Je familienaam veranderen, is duurder en kan langer duren dan je voornaam veranderen. Voor de verandering van je familienaam moet je ernstige redenen hebben. Een Belgische vrouw van Turkse origine kan bijvoorbeeld een naamswijziging aanvragen om haar meisjesnaam terug te krijgen. 

Je kan een beroep instellen bij de Raad van State als FOD Justitie je achternaam weigert te wijzigen. Voor meer info over de procedure, de kosten en de voorwaarden van een naamswijziging, zie de website van de FOD Justitie.

Meer info

Wetgeving