Op 1 januari 2023 wordt richtlijn (EU) 2016/801 gedeeltelijk omgezet. Vanaf dan is het mogelijk om voor vrijwilligers in het kader van Europese vrijwilligersprojecten een gecombineerde vergunning of arbeidskaart aan te vragen. Daarnaast veranderen de regels voor gecombineerde vergunningen en arbeidskaarten voor stagiairs. Ook onderzoekers stappen binnenkort in het gecombineerde vergunningen- en arbeidskaartensysteem, maar die regels treden pas op 1 maart 2023 in werking.
Vanaf 1 januari 2023 kunnen onderzoekers die hun onderzoek voltooid hebben wel een zoekjaar aanvragen. Het koninklijk besluit van 27 november 2022 dat deze regels in werking laat treden werd op 23 december 2022 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd.
Vrijwilliger in het kader van Europees vrijwilligerswerk
Vanaf 1 januari 2023 kunnen derdelands vrijwilligers die deelnemen aan een vrijwilligersprogramma in het kader van Europees vrijwilligerswerk een gecombineerde vergunning of arbeidskaart voor vrijwilligers aanvragen (nieuwe artikelen 61/13/25 tot 61/13/32 Vw). Tot nu toe bestond er in België nog geen systeem voor arbeidsmigratie op basis van vrijwilligerswerk. Dit moest in de praktijk geregeld worden op basis van de discretionaire bevoegdheid van Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) om een machtiging tot verblijf toe te kennen (artikel 9 Verblijfswet, hierna Vw).
- Zij zijn hierbij vrijgesteld van arbeidsmarktonderzoek bij de aanvraag van een gecombineerde vergunning of arbeidskaart.
- De beslissing moet worden afgeleverd binnen de 90 dagen vanaf de ontvankelijkheidsverklaring door het bevoegde gewest. Dit is dus anders dan de gebruikelijke 120 dagen die normaal geldt.
Het gaat over door België erkende vrijwilligersprogramma’s zonder winstoogmerk, waarin de activiteiten niet worden vergoed, met uitzondering van onkostenvergoeding en/of zakgeld.
Info over de inhoudelijke voorwaarden om een gecombineerde vergunning of arbeidskaart als vrijwilliger aan te vragen, vind je op de nieuwe webpagina ‘Vrijwilliger in het kader van Europees vrijwilligerswerk’.
Stagiairs
Als stagiair zijn er verschillende regelingen, afhankelijk van het soort stage. Voor verplichte stages in het kader van studies of voor een vervolgdiploma en voor stages bij een Belgische overheid of internationale instelling verandert er niets. Voor andere stages, waarvoor een gecombineerde vergunning of arbeidskaart moet worden aangevraagd, veranderen de inhoudelijke voorwaarden (nieuwe artikelen 61/13/16 tot 61/13/24 Vw).
Belangrijke wijzigingen zijn onder meer:
- dat er geen leeftijdsvoorwaarde meer geldt
- dat het ook mogelijk is in het kader van een opleiding en dus niet enkel na het behalen van een diploma
- dat er weliswaar voldoende bestaansmiddelen moeten zijn, maar dat het gewaarborgd gemiddeld maandelijks minimuminkomen niet langer als ondergrens dient
- dat de beslissing moet worden afgeleverd binnen de 90 dagen vanaf de ontvankelijkheidsverklaring door het bevoegde gewest. Dit is dus anders dan de gebruikelijke 120 dagen die normaal geldt.
Info over de inhoudelijke voorwaarden om een gecombineerde vergunning of arbeidskaart als stagiair aan te vragen, vind je op de gewijzigde webpagina ‘Stagiairs’.
Zoekjaar voor onderzoekers na voltooiing onderzoek
Vanaf 1 januari 2023 zullen onderzoekers die hun onderzoek voltooid hebben een zoekjaar kunnen aanvragen (nieuwe artikelen 61/13/12 tot 61/13/15 Vw).
- Zowel onderzoekers aan een erkende onderzoeksinstelling in België die hun onderzoek hebben voltooid als onderzoekers in een andere EU-lidstaat die gebruik hebben gemaakt van hun mobiliteit en waarbij België de tweede lidstaat is komen in aanmerking voor een zoekjaar.
- Na het voltooien van het onderzoek kunnen zij op deze manier een verblijfsrecht van maximaal 12 maanden aanvragen om werk te zoeken of een onderneming op te richten.
- Wanneer zij tijdens dit zoekjaar een geschikte tewerkstelling vinden of een zelfstandige onderneming opstarten, moeten ze een statuutwijziging aan te vragen naar arbeidsmigrant via de procedure van de gecombineerde vergunning of beroepskaart.
De inhoudelijke regels lopen grotendeels gelijk met het reeds bestaande zoekjaar voor afgestudeerde studenten. Je vindt deze terug op de nieuwe pagina ‘Zoekjaar na voltooiing onderzoek’.
Onderzoekers met een gastovereenkomst zullen op 1 maart 2023 instappen in het systeem van gecombineerde vergunningen en arbeidskaarten. Tot dan zijn zij vrijgesteld van gecombineerde vergunning of arbeidskaart op basis van de oude wetgeving. De nieuwe inhoudelijke voorwaarden voor onderzoekers zullen op een later tijdstip op de website en in deze nieuwsbrief worden besproken.
- Richtlijn (EU) 2016/801 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van derdelanders met het oog op onderzoek, studie, stages, vrijwilligerswerk, scholierenuitwisseling, educatieve projecten of au-pairactiviteiten
- Koninklijk besluit van 27 november 2022 tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, wat betreft de onderzoekers, stagiairs en vrijwilligers, BS 23 december 2022
- Wet van 21 augustus 2022 tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, wat betreft de onderzoekers, stagiairs en vrijwilligers, BS 9 november 2022
- Vrijwilligers:
- Hoofdstuk 6 van het Samenwerkingsakkoord van 6 december 2018
- Artikel 17, 18°, 37 tot 39 en 61 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2018 houdende uitvoering van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers
- Artikel 9, 4°, 18/22/5, 30/17 en 30/18 van het Koninklijk besluit van 9 juni 1999 houdende de uitvoering van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers (versie Brussels Hoofdstedelijk gewest)
- Artikel 61/13/25 tot 61/13/32 Verblijfswet
- Stagiairs:
- Hoofdstuk 5 van het Samenwerkingsakkoord van 6 december 2018
- Artikel 17, 8°, 34 tot 36 en 51 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2018 houdende uitvoering van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers
- Artikel 9, 5°, 18/4 en 19/1 tot 22 van het Koninklijk besluit van 9 juni 1999 houdende de uitvoering van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers (versie Brussels Hoofdstedelijk gewest)
- Artikel 61/13/16 tot 61/13/24 Verblijfswet
- Zoekjaar na voltooiing onderzoek: artikel 61/13/12 tot 61/13/15 Verblijfswet (op dit moment bevat de geconsolideerde wetgeving JUSTEL nog een foutje over de datum van inwerkingtreding hiervan; artikel 61 van de wet van 21-8-2022 tot wijziging van de Verblijfswet voorziet niet dat dit pas op 1-3-2023 in werking treedt; volgens het nog te publiceren uitvoeringsbesluit zou dit al in werking treden op 1-1-2023)