Gemeentelijk stemrecht niet-Belgen: inschrijven tot 31 juli 2018

Gepubliceerd op

Vreemdelingen kunnen zich tot 31 juli 2018 inschrijven om als kiezer deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen op 14 oktober 2018. Niet-EU vreemdelingen moeten daartoe al 5 jaar ononderbroken en wettelijk verblijven; voor Unieburgers geldt deze verblijfsvoorwaarde niet. Wie al ingeschreven was voor vorige gemeenteraadsverkiezingen en aan de voorwaarden bleef voldoen, blijft ingeschreven.

  • Vreemdelingen die niet ingeschreven zijn op de kiezerslijst, mogen niet stemmen.
  • Vreemdelingen die tijdig ingeschreven zijn op de kiezerslijst, moeten stemmen (met opkomstplicht, zoals de Belgen) voor de gemeenteraad en de districtsraad (voor wie in Antwerpen woont). Zij hebben echter geen stemrecht voor de provincieraad of (in 2019) voor het federaal, Vlaams, of Brussels parlement.

Het stemrecht volgt uit de Gemeentekieswet. De minister van Binnenlandse Zaken verstuurde op 4 september 2017 een omzendbrief aan alle gemeenten over de inschrijving van vreemdelingen op de kiezerslijsten.

Voorwaarden voor gemeentelijk stemrecht op 14 oktober 2018

Vreemdelingen moeten voldoen aan de volgende voorwaarden om op 14 oktober 2018 te kunnen stemmen voor de gemeenteraad en de districtsraad:

  • Je dient ten laatste op 31 juli 2018 het schriftelijk aanvraagformulier in op de gemeente om ingeschreven te worden op de kiezerslijst.
  • Als niet-EU vreemdeling onderteken je daarbij een verklaring dat je de Grondwet, de Belgische wetten en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens zal naleven.
  • Je bent op 1 augustus 2018 ingeschreven in het bevolkingsregister of het vreemdelingenregister van een Belgische gemeente. Het wachtregister volstaat niet.
  • Als niet-EU vreemdeling heb je bij indiening van je aanvraag 5 jaar ononderbroken hoofdverblijfplaats in België gedekt door een wettelijk verblijf (dus minstens sinds 1 augustus 2013). Voor Unieburgers geldt deze voorwaarde niet.
  • Op 14 oktober 2018 ben je minstens 18 jaar oud en ben je niet uitgesloten of geschorst van het stemrecht.

Welke verblijfsdocumenten gelden voor gemeentelijk stemrecht van niet-EU vreemdelingen?

De omzendbrief van 4 september 2017 somt de verblijfstitels en verblijfsdocumenten op die je gedurende 5 jaar voor je aanvraag moet hebben (dus minstens sinds 1 augustus 2013):

  • Elke elektronische vreemdelingenkaart (A, B, C, D, F, F+, H). De E en E+ kaarten komen normaal niet voor omdat Unieburgers niet aan deze voorwaarde moeten voldoen.
  • De bijlage 15 behalve die voor grensarbeider (die geen hoofdverblijf in België heeft)
  • Het verblijf met bijlage 19ter telt enkel mee als deze heeft geleid tot een F kaart
  • Het verblijf met attest van immatriculatie telt enkel mee als de verblijfsaanvraag positief is afgesloten en het verblijfsrecht een terugwerkend effect heeft. De omzendbrief geeft als positief voorbeeld een asielaanvraag die leidt tot een toekenning van internationale bescherming of een medische regularisatie-aanvraag die toegekend wordt. Voor andere situaties verwijst de omzendbrief naar de FOD Binnenlandse Zaken.
  • Het verblijf met bijlage 35 telt enkel mee als de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen de verblijfsbeslissing hervormt of annuleert zodat een wettelijke verblijfstitel afgeleverd wordt.

Korte afwezigheden met recht op terugkeer onderbreken het verblijf niet

Niet-EU vreemdelingen moeten 5 jaar voor hun aanvraag ononderbroken verblijf hebben. Afwezigheden met recht op terugkeer zijn echter geen probleem. De omzendbrief verwijst naar informatie op de website van Dienst Vreemdelingenzaken. Voor een afwezigheid van meer dan 3 maanden moet je de gemeente best op voorhand verwittigen zodat je niet geschrapt wordt uit het rijksregister.

Een ambtshalve schrapping die werd gevolgd door een nieuwe inschrijving omdat betrokkene bewees dat hij het land niet verlaten heeft, wordt niet beschouwd als een onderbreking van het verblijf.

Wat bij weigering van inschrijving op de kiezerslijst?

De gemeente kan je aanvraag tot inschrijving op de kieslijst weigeren, met een aangetekende en gemotiveerde brief.

Als je niet akkoord gaat met de weigering van de gemeente, kan je binnen de 10 dagen een aangetekende brief sturen aan de gemeente met jouw uitleg waarom je niet akkoord bent.

De gemeente moet binnen de 8 dagen beslissen of ze met jouw argumenten akkoord gaat. Deze tweede beslissing van de gemeente wordt opnieuw aangetekend naar jou verstuurd.

Als de gemeente ook de tweede keer weigert om je in te schrijven, kan je tegen deze beslissing in beroep gaan bij het Hof van Beroep. Dit beroep moet je instellen binnen de 8 dagen na de betekening van de negatieve beslissing van de gemeente. Dat doe je via een verzoekschrift aan de procureur-generaal van het Hof van Beroep. Het Hof van Beroep brengt het college van burgemeester en schepenen van jouw gemeente op de hoogte. Je krijgt dan 10 dagen om jouw motieven aan het Hof over te maken. Ook de gemeente kan in die 10 dagen haar argumenten doorgeven. Tegen de uitspraak van het Hof van Beroep kan je geen beroep meer instellen.

Meer info