RvV: weigering van publieke gezondheidszorg om religieuze redenen is grond voor erkenning vluchtelingenstatus

In arrest nr. 200.895 van 8 maart 2018 kent de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) de vluchtelingenstatus toe aan Koptische christenen uit Egypte omdat de toegang tot de publieke gezondheidszorg aan hun ernstig zieke dochter ontzegd werd om religieuze redenen.

Feiten

Een Koptisch koppel uit Egypte vluchtte naar België omwille van de ernstige medische problemen van hun pasgeboren dochtertje. Ze kregen geen toegang tot de publieke gezondheidszorg, noch in hun eigen regio, Miniya, noch in Caïro na het tonen van hun identiteitsdocumenten waarop hun religie aangegeven staat. Het privé-ziekenhuis dat hen uiteindelijk toeliet, was te duur en liet weten niet te beschikken over de nodige medicijnen. Ook in de rest van het land konden ze de nodige medicijnen niet vinden. Verder werden ze uitgescholden en lastiggevallen op publieke plaatsen, konden ze geen werk vinden, en werd hun dorp regelmatig aangevallen door moslims.

Ze kwamen aanvankelijk naar België met een medisch visum en dienden een aanvraag tot medische regularisatie (9ter-aanvraag) in, die in de loop van de beroepsprocedure voor de RVV ook gegrond werd verklaard. Twee maanden na hun aankomst in België, vroegen zij ook internationale bescherming aan in België.

Het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) wees hun verzoek om internationale bescherming hoofdzakelijk af op grond van ongeloofwaardigheid omdat ze op het eerste gehoor bij Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) verklaarden dat:

  • enkel de medische problemen van hun dochter de reden was voor hun vlucht, zonder daarbij de discriminatie omwille van religie te benoemen
  • wanneer hun dochter genezen zou zijn, zij zonder problemen terug zouden keren naar Egypte
  • zij nooit problemen hebben gekend met andere burgers

Wat betreft de medische problemen van hun dochter, die niet betwist werden, oordeelde het CGVS dat het gezin de 9ter- procedure moest afwachten.

Verder besliste het CGVS dat, hoewel de situatie van Kopten in Egypte actueel zorgwekkend is, niet kan worden gesteld dat het loutere feit Kopt te zijn, voldoende is om de vluchtelingenstatus toe te kennen. Bovendien blijkt uit analyse van de veiligheidssituatie dat er geen reden is voor toekenning subsidiaire beschermingsstatus.

Beoordeling door de RvV

De RvV bevestigt dat discriminatie en het ontzeggen van bepaalde rechten niet automatisch een vervolging uitmaakt in vluchtelingenrechtelijke zin. De discriminatie moet leiden tot een toestand die gelijkgesteld kan worden met vervolging. De gevreesde problemen moeten dus dermate systematisch en ingrijpend zijn dat de fundamentele mensenrechten worden aangetast waardoor het leven ondraaglijk wordt.

Op basis van de gehoorverslagen is de RvV van mening dat:

  • de verklaringen van de verzoekers wel coherent en geloofwaardig zijn
  • het feit dat ze de discriminatie niet benoemden op het eerste gehoor bij DVZ geen voldoende reden is om het hele relaas als ongeloofwaardig te bestempelen
  • het aannemelijk is dat voorgaande punt te wijten is aan het feit dat het koppel op het moment van hun verzoek om internationale bescherming gefocust was op de slechte gezondheidstoestand van hun dochter

De RvV stelt vast dat uit informatie in het dossier blijkt dat Koptische christenen in Egypte gediscrimineerd worden en dat hun situatie actueel zorgwekkend is.

De RvV meent dat het ontzeggen van publieke gezondheidszorg, louter en alleen om religieuze redenen een schending van de fundamentele mensenrechten uitmaakt, die een ernstige aantasting van de menselijke waardigheid inhoudt. Om die reden besluit de RvV dat de discriminatie zo ingrijpend is dat er sprake is van vervolging en het gezin de vluchtelingenstatus wordt toegekend.

Gevolgen?

Medische problemen kunnen (tegelijkertijd) ingeroepen worden als grond voor een aanvraag medische regularisatie (9ter-procedure) alsook in een procedure voor internationale bescherming. In het laatste geval zal je moeten aantonen dat de medische problemen aanleiding gaven tot vervolging in je land van herkomst op grond van je ras, religie, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of je politieke overtuiging.

Als je aanvraag tot internationale bescherming wordt toegekend, dan stopt de procedure van de medische regularisatie (9ter) automatisch. In jargon heet het dat de 9ter-aanvraag zonder voorwerp wordt verklaard. Je kan je verzetten tegen de automatische stopzetting. Je moet dan binnen 60 dagen en per aangetekend schrijven een voorzetting van de aanvraag 9ter vragen.

Bericht van Vluchtelingenwerk Vlaanderen