Werkelijke verblijfplaats in België

Om recht te hebben op maatschappelijke integratie moet je:

• je werkelijke verblijfplaats in België hebben
• meerderjarig zijn of hiermee gelijkgesteld
• behoren tot een van de volgende categorieën (nationaliteitsvoorwaarde): EU-burger, familielid van een EU-burger, familielid van een Belg, in het bevolkingsregister ingeschreven vreemdeling, erkende vluchteling of erkend staatloze
• werkbereid zijn
• onvoldoende bestaansmiddelen hebben, geen aanspraak kunnen maken op voldoende bestaansmiddelen, en ze niet door eigen inspanningen of op een andere manier kunnen verkrijgen
• je rechten laten gelden op uitkeringen die je kan genieten krachtens Belgische of buitenlandse sociale wetgeving

Het OCMW kan je maatschappelijke integratie niet weigeren omdat je voor het verkrijgen of behouden van je verblijfsvergunning over voldoende bestaansmiddelen moet beschikken. Het OCMW moet je er wel op wijzen dat je in sommige gevallen door de uitoefening van je recht op maatschappelijke integratie het risico loopt je verblijfsrecht te verliezen. 

Werkelijke verblijfplaats in België

Om recht te hebben op maatschappelijke integratie moet je je werkelijke verblijfplaats in België hebben in de zin van artikel 2 van het Koninklijk besluit over het recht op maatschappelijke integratie. Je hebt je werkelijke verblijfplaats in België als je:

• 'gewoonlijk en bestendig' op het Belgisch grondgebied verblijft en  
• op het Belgisch grondgebied mag verblijven

Je hoeft niet over een eigen woning te beschikken of ingeschreven te zijn in de bevolkingsregisters.

Je moet daarnaast ook je gewoonlijke verblijfplaats hebben op het grondgebied van een bepaalde Belgische gemeente. Dit is nodig omdat de gemeente van je gewoonlijke verblijfplaats bepaalt welk OCMW territoriaal bevoegd is om maatschappelijke integratie toe te kennen. Je hebt je gewoonlijke verblijfplaats daar waar je materiële en emotionele belangen geconcentreerd zijn.

Of je je werkelijke verblijfplaats in België hebt is een feitenkwestie. Dit wordt beoordeeld tijdens het sociaal onderzoek op grond van objectieve, feitelijke gegevens. Bijvoorbeeld de huisraad die de kamers stoffeert, het bestaan van een huurcontract, de aansluiting bij energieleveranciers, de aanwezigheid van persoonlijke zaken, voedsel en toiletartikelen.

Gewoonlijk en bestendig verblijf

Om 'gewoonlijk en bestendig' op het grondgebied te verblijven, moet je

• verblijfplaats in België een zekere duurzaamheid vertonen of
•  je moet ten minste blijk hebben gegeven van je intentie om je er voor een bepaalde tijd te vestigen.

Het 'gewoonlijk en bestendig' verblijf kan met alle middelen van recht bewezen worden. Bijvoorbeeld, als je ingeschreven bent, je inschrijving in de bevolkingsregisters.

In België mogen verblijven

Je moet wettig in België verblijven. Dit betekent dat je bent toegelaten of gemachtigd tot verblijf. Je hoeft niet te zijn ingeschreven in de bevolkingsregisters. Tenzij je aanspraak maakt op maatschappelijke integratie op basis van je inschrijving in het bevolkingsregister.

Verblijf in het buitenland

Je moet een verblijf in het buitenland van een week of meer melden aan het OCMW voor je vertrek, samen met de reden van je verblijf. Als je dit niet doet, kan het OCMW beslissen de uitbetaling van je leefloon te schorsen. 

Als je korter dan vier weken (al dan niet opeenvolgend) per kalenderjaar in het buitenland verblijft, krijg je je leefloon verder uitbetaald. Je kan immers 'gewoonlijk en bestendig' in België verblijven bij een tijdelijk verblijf in het buitenland.

Het OCMW schorst de betaling van je leefloon als je langer dan vier weken (al dan niet opeenvolgend) per kalenderjaar in het buitenland verblijft. Maar als het OCMW vindt dat er uitzonderlijke omstandigheden zijn die je verblijf in het buitenland rechtvaardigen, krijg je je leefloon wel uitbetaald. De POD MI aanvaardt als uitzonderlijke omstandigheden o.m. 

• het volgen van studies of een stage in het buitenland in het kader van een opleiding tot het bekomen van een volwaardig diploma
• het bijstaan van een ernstig ziek familielid