Wat houdt materiële opvang voor een begeleide minderjarige in onwettig verblijf in?

Onwettig verblijvende gezinnen met minderjarige kinderen hebben volgens de opvangwet recht op materiële hulp in een federaal opvangcentrum beheerd door Fedasil (of een partner).

In de praktijk ontvangen deze gezinnen materiële hulp en terugkeerbegeleiding in een open terugkeercentrum. Dit gebeurt op grond van een samenwerkingsovereenkomst tussen de DVZ en Fedasil. 

Materiële hulp

De materiële hulp waarop je gezin aanspraak kan maken, bestaat uit:

• Huisvesting in gemeenschapsverband
• Voeding
• Kleding
• Psychosociale begeleiding
• Medische begeleiding
• Toegang tot juridische bijstand en tolkdiensten
• Zakgeld
• Hulp bij vrijwillige terugkeer 
• Waarborg op recht op onderwijs 

Terugkeerbegeleiding

Voor gezinnen die worden opgevangen in een open terugkeercentrum is ook voorzien in een terugkeertraject.

Informatie over terugkeertraject

Het gezin ontvangt bij zijn aankomst in het open terugkeercentrum informatie over het terugkeertraject, de verschillende stappen en de betrokken actoren in een begrijpbare taal. Als nodig is er een tolk aanwezig om een goed begrip van de informatie te garanderen. 

Het gezin ontvangt tijdens het eerste gesprek ook informatie over de mogelijkheid te worden getransfereerd met het oog op gedwongen verwijdering.

Identificatie

Na aankomst in het open terugkeercentrum wordt voor elke bewoner een identificatiefiche ingevuld die voor akkoord ondertekend wordt door de bewoner. Deze fiche bevat alle gegevens over de identiteit van alle gezinsleden.

Deze gegevens worden overgemaakt aan DVZ om na te gaan of er aanvullende informatie over de identiteit en nationaliteit van betrokkene beschikbaar is.

DVZ verifieert de informatie op de identificatiefiche en stelt het open terugkeercentrum zo snel mogelijk op de hoogte als er relevante bijkomende informatie of incoherenties zijn. DVZ neemt verder elke maatregel die hij nodig acht om de personen van het gezin te identificeren.

Opvolging verblijfsprocedures

Er wordt nagegaan of er nog lopende verblijfsprocedures zijn. Voor zover hij op de hoogte is van de ingediende procedures, volgt DVZ deze zo snel mogelijk op. DVZ handelt nieuwe procedures die ingediend zijn tijdens het verblijf in het open terugkeercentrum zo snel mogelijk af. DVZ is ook aandachtig voor informatie die de gezinnen aanbrengen waaruit zou kunnen blijken dat een verblijfsprocedure onderzocht moet worden.

Terugkeerbegeleiding

Het gezin wordt actief geïnformeerd en gesensibiliseerd over de mogelijkheid tot vrijwillige terugkeer. De eventuele belemmeringen voor een vrijwillige terugkeer worden geïdentificeerd en er wordt nagegaan hoe deze kunnen worden weggewerkt. De vrijwillige terugkeer moet plaatsvinden binnen de termijn van het BGV dat het gezin betekend werd bij aankomst in het terugkeercentrum. 

Evaluatie terugkeertraject

De vorderingen in het terugkeerdossier worden geëvalueerd. Deze evaluatie wordt formeel gedocumenteerd aan de hand van een standaard-evaluatieverslag. De resultaten van de evaluatie worden besproken met het gezin.

Einde terugkeertraject

Als het gezin zich akkoord mee verklaart om vrijwillig te vertrekken, wordt dit geformaliseerd in een aanvraagformulier van vrijwillige terugkeer. DVZ kan in dat geval de termijn van het BGV verlengen voor de periode die nodig is om de terugkeer van het gezin te organiseren.

Als het gezin geen belofte tot vrijwillige terugkeer heeft ondertekend, kan DVZ het gezin overbrengen naar een terugkeerwoning met het oog op gedwongen terugkeer. 

Als het gezin het open terugkeercentrum verlaat en zich bij Dispatching aanbiedt voor een opvangplaats, kan het gezin terugkeren naar het open terugkeercentrum op voorwaarde dat de termijn van het BGV nog niet verstreken is. Als de termijn van het bevel al verstreken is, moet het gezin opnieuw via het OCMW opvang aanvragen.   

Gedwongen terugkeer

Als het gezin binnen de voorziene termijn niet vrijwillig terugkeert of niet samenwerkt om een vrijwillige terugkeer te organiseren, dan kan de gedwongen terugkeer worden georganiseerd.

Er wordt geen gedwongen terugkeer georganiseerd gedurende de toegekende termijnen van het terugkeertraject, tenzij om redenen van openbare orde.