Lange asielprocedure

De lange behandelingsduur van bepaalde verblijfsprocedures is een mogelijke reden tot humanitaire regularisatie. Dat gebeurde echter steeds volgens heel specifieke, wisselende criteria.

De huidige criteria van de overheid zijn laatst toegelicht in de instructie van 19 juli 2009. Deze instructie is formeel vernietigd, maar blijft in de praktijk een niet-bindende richtlijn. In principe mag je rekenen op de criteria van de instructie, omdat de overheid publiek beloofd heeft deze criteria te zullen blijven toepassen. In de praktijk stellen we vast dat DVZ deze instructies nog grotendeels toepast, mits enkele wijzigingen.

Toch moet de overheid elke aanvraag op zijn individuele waarde beoordelen. De overheid moet een weigering motiveren, en mag niet kennelijk onredelijk of willekeurig beslissen.

Welke criteria beloofde de overheid toe te passen voor lange asielprocedures?

Onredelijk lange asielprocedure (4 of 3 jaar)

• Je hebt een asielaanvraag ingediend, en de asielinstanties hebben na meer dan 4 jaar nog geen uitvoerbare beslissing betekend.
• Of na meer dan 3 jaar als er een schoolgaand kind bij betrokken is.
• Zowel lopende als afgelopen procedures komen in aanmerking.
• Je komt niet in aanmerking als de duur van je asielprocedure geheel of gedeeltelijk te wijten is aan je eigen misleidend gedrag.

Hoe tel je dit?

Je telt vanaf de datum van indiening van de asielaanvraag (bijlage 25 of 26 of 25quinquies of 26quinquies), tot de datum van de betekening van de uitvoerbare beslissing over de asielaanvraag. Dat is tot wanneer je de officiële mededeling krijgt van een asielbeslissing waartegen je geen schorsend beroep meer kan indienen of afwachten. De eindtermijn is dus de betekeningsdatum van:

• een van de volgende asielbeslissingen van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ):
• bijlage 25quater of 26quater
• voor 01-09-2013: bijlage 13quater

• een asielbeslissing van de Commissaris-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS):

• een weigeringsbeslissing ten gronde waartegen je geen beroep bij de RvV hebt ingediend
• een weigeringsbeslissing ten gronde door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV). Dat is in beroep tegen een beslissing van CGVS, dus niet in beroep tegen een beslissing van DVZ.

Als de Raad van State of de RvV de beslissing tot weigering van asiel vernietigt, loopt de termijn van de asielprocedure verder, vanaf de originele indiening van die asielaanvraag tot de uiteindelijke beslissing.

Twee opeenvolgende asielprocedures worden niet opgeteld. 

Verkorte termijn ingeval van schoolgaand kind

Voor gezinnen met een schoolgaand kind regulariseert DVZ na een termijn van 3 jaar in plaats van 4 jaar in geval van een onredelijk lange asielprocedure.

De overheid kort de termijn voor onredelijk lange asielprocedures dus met een jaar in als je aanvraag onder meer een schoolgaand kind betreft.

In de praktijk geeft DVZ de volgende invulling aan het begrip ‘schoolgaand kind’, gebaseerd op de vernietigde instructie van 19 juli 2009 maar met een verstrenging van de praktijk midden 2012:

• Eén van de schoolgaande kinderen moet minstens een jaar school lopen tijdens de asielprocedure. De leeftijd van de schoolgaande kinderen moet tussen 6 en 18 jaar zijn, of hoger mits het schoolgaand kind nog ten laste is van het gezin.
• Het schoolgaand kind moet ten laste zijn van de ouders. De ouders staan in voor het onderhoud.
• Als je als niet-begeleide minderjarige in België verbleef en hier school liep of loopt, kan je ook genieten van de kortere termijn.

Andere onredelijk lange verblijfsprocedures

De hierboven toegelichte lange asielprocedures worden door de overheid erkend als 'onredelijk lang'. De Dienst Vreemdelingenzaken staat een humanitaire regularisatie toe na 4 of 3 jaar asielprocedure. Dat staat zo in de (vernietigde) instructie van 19 juli 2009, het vademecum van 21 september 2009 bij deze instructie en werd afgeleid uit de praktijk van DVZ in individuele dossiers. Na de formele vernietiging van de instructie werd dat nog bevestigd door de publieke belofte om deze criteria te blijven toepassen in het kader van de discretionaire bevoegdheid van de overheid voor de ten gronde beoordeling van 9bis aanvragen.

Maar kunnen vreemdelingen ook een andere lange verblijfsprocedure inroepen als reden voor een humanitaire regularisatie? Dat is niet uitgesloten, aangezien artikel 9bis Verblijfswet geen enkel criterium ten gronde uitsluit.

Als je een andere lange verblijfsprocedure inroept als reden voor regularisatie, en als je 9bis-aanvraag ontvankelijk is, dan moet DVZ je aanvraag op zijn waarde beoordelen. Als DVZ je aanvraag afwijst, moet DVZ dat motiveren, en de beoordeling van DVZ mag niet kennelijk onredelijk zijn.

In de praktijk stellen we vast dat DVZ sinds 2012 geen rekening meer houdt met de duur van verblijfsprocedures ingediend op basis van het voormalig artikel 9 lid 3 Vw of artikel 9bis Vw.

De aanvraag moet ook ontvankelijk zijn

Het volstaat niet dat je aanvraag voldoet aan een criterium ten gronde. Je 9bis-aanvraag moet ook ontvankelijk zijn. Lees de voorwaarden voor een ontvankelijke 9bis-aanvraag.