Standaard medisch attest voor medische regularisatie (9ter)

In het kort

Het standaard medisch attest 9ter is een ontvankelijkheidsvoorwaarde voor medische regularisatie. Zonder een geldig medisch attest behandelt Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) je aanvraag niet. Je behandelend arts moet het attest waarheidsgetrouw opstellen. Het is belangrijk om het attest te vernieuwen als er veranderingen zijn in je medische toestand. 

Wie stelt het attest op?

De behandelend arts

De behandelend arts moet een waarheidsgetrouw en gewetensvol medisch attest afleveren aan de patiënt die daarom vraagt voor een procedure 9ter (advies van de Nationale Orde van Geneesheren van 21 maart 2009). 

De patiënt heeft ook recht op een afschrift van het geheel of een gedeelte van zijn patiëntendossier. Daarvoor moet een vergoeding betaald worden (artikel 9, § 3 van de wet patiëntenrechten van 22 augustus 2002). 

Beroepsgeheim

De behandelend arts schendt zijn beroepsgeheim niét door het opstellen van een standaard medisch attest 9ter bestemd voor DVZ. De Nationale Raad van de Orde van Geneesheren benadrukt dat ‘iedereen het recht heeft om van de arts van zijn keuze een attest of getuigschrift te krijgen dat zijn gezondheidstoestand betreft en vermeldt, en dat bestemd is voor Dienst Vreemdelingenzaken’ (advies van de Nationale Orde van Geneesheren van 25 april 1998).

Als DVZ-arts val je onder het medisch beroepsgeheim. Artikel 348 Strafwetboek is van toepassing op de medische gegevens waar DVZ kennis van neemt tijdens de uitoefening van zijn ambt (artikel 187, § 6 wet diverse bepalingen van 29 december 2010).

Geldigheidsvoorwaarden

Het medisch attest dat je indient bij je aanvraag, moet aan enkele voorwaarden voldoen om aanvaard te worden door DVZ.

DVZ ontwierp een model van standaard medisch attest 9ter. Dat model moet je verplicht gebruiken. Een ander model volstaat niet voor een ontvankelijke aanvraag.

Download hier het verplicht model

Het standaard medisch attest mag niet ouder zijn dan 3 maanden bij het indienen van de aanvraag. 

Het standaard medisch attest bevat 3 verplichte gegevens. Zonder die gegevens is je aanvraag onontvankelijk.

Het gaat om deze gegevens:

  • de ziekte waaraan je lijdt
  • de graad van ernst van de ziekte
  • de noodzakelijk geachte behandeling

Je arts moet de meest recente informatie over die gegevens opnemen in het attest. De DVZ-arts beoordeelt vervolgens de gegevens en geeft advies aan de persoon die je aanvraag behandelt. 

Ziekte

De behandelend arts vermeldt de ziekte (diagnose).

Graad van ernst

De arts moet een uitdrukkelijke verklaring over de graad van ernst opnemen in het attest. Ga er niet van uit dat de graad van ernst uit de diagnose of de onderzoeksresultaten blijkt.

De arts moet het verband tussen enerzijds de ziekte en behandeling en anderzijds het mogelijk risico bij terugkeer naar het land attesteren. Het volstaat niet om alleen te vermelden dat de situatie ernstig of dramatisch is.

De arts moet in het attest duidelijk aangeven hoe de ziekte en het gebrek aan (adequate) behandeling in je herkomstland reële gevolgen of risico’s inhoudt voor jouw leven of je fysieke integriteit indien je zou terugkeren. Ook met het risico op onmenselijke of vernederende behandeling moet rekening worden gehouden. 

Kortom: de arts moet een afweging maken tussen jouw gezondheidstoestand en de mogelijke risico's bij terugkeer naar je herkomstland. 

Noodzakelijk geachte behandeling

De arts neemt de noodzakelijk geachte behandeling zo nauwkeurig en uitgebreid (duurtijd, aard) op.

Beoordeling door DVZ-arts

De DVZ-arts beoordeelt je medische situatie en geeft advies aan de persoon die je aanvraag behandelt. Die persoon moet oordelen of de 3 elementen correct in het medisch attest zijn opgenomen. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen stelt zich daar vragen bij: kan een niet-medicus oordelen of bijvoorbeeld de graad van ernst voldoende aangeduid wordt in het medisch attest? 

 

De arts moet de datum van opmaak vermelden in het attest en zijn handtekening, stempel en RIZIV-nummer opnemen.

Het medische attest moet opgemaakt zijn in één van de 3 landstalen: Nederlands, Frans of Duits. Het medisch attest moet niet in dezelfde taal zijn als de aanvraag.

Naast de 3 verplichte gegevens, mag je arts bijkomende informatie aan het standaard medisch attest toevoegen.

Dat is niet verplicht, maar het is wel van belang om alle nuttige informatie over de ziekte en de behandeling zo volledig mogelijk op te nemen in het medisch attest. De DVZ-arts is immers niet verplicht om de behandelend arts te contacteren voor bijkomende informatie, zelfs als de behandelend arts of de advocaat dat uitdrukkelijk vraagt. 

Voorbeelden van bijkomende informatie zijn:

  • meer uitgebreide medische rapporten

Je arts kan die rapporten opnemen als bijlage. Nummer alle bijlagen. 

  • arbeidsongeschiktheid

Het is belangrijk dat je arts uitdrukkelijk vermeld dat je arbeidsongeschikt bent, samen met de duur ervan. Als dat niet in het attest staat, dan gaat de DVZ-arts ervan uit dat je in staat bent om te werken. Dat kan bepalend zijn voor de beoordeling van de financiële toegankelijkheid van de zorg in je herkomstland.

  • onmogelijkheid om te reizen

Als je niet kan reizen of geen lange reis kan verdragen, dan vermeldt je arts dat best uitdrukkelijk in het attest. Die informatie kan meespelen in de beoordeling of je kan terugkeren naar je herkomstland. 

Zorg ervoor dat de bijkomende informatie relevantis voor de beoordeling van je aanvraag. De informatie moet bovendien passen binnen het kader van het medisch getuigschrift. Een medisch getuigschrift mag enkel verklaringen bevatten over de patiënt zelf en over feiten die de arts zelf heeft vastgesteld.

Actualiseer je medisch attest

Zorg ervoor dat je standaard medisch attest up-to-date blijft tijdens en na de procedure. 

Je bent niet verplicht om het standaard medisch attest periodiek te actualiseren, bijvoorbeeld om de x aantal maanden. Het is wel aan jou om DVZ een beeld te geven van je actuele medische situatie. Ga er niet van uit dat de DVZ-arts je onderzoekt of zich wendt tot je arts om je actuele situatie te kennen.

Als er gegevens zijn die je wil wijzigen, maak dan een nieuw attest op en verstuur het per aangetekend schrijven naar DVZ.

Een nieuw medisch attest is nodig in de volgende gevallen:

  • Je medische situatie of behandeling verandert. Je neemt bijvoorbeeld andere medicatie. 
  • De behandelingstermijn, zoals vermeld in het initiële medisch attest, is verstreken, maar de behandeling moet toch verdergezet worden.
  • De resultaten van het bijkomend onderzoek, waarnaar verwezen wordt in het initiële medisch attest, zijn bekend.
  • DVZ vraagt uitdrukkelijk om een geactualiseerd medisch attest. 

Je mag er niet op rekenen dat je opgeroepen wordt voor een medisch onderzoek. Dat gebeurt slechts héél uitzonderlijk. Als de medische situatie duidelijk is of als vaststaat dat de situatie niet ernstig is, dan zal DVZ je niet oproepen voor een medisch onderzoek of voor een bijkomend advies (artikel 5 van de memorie van toelichting van de wet van 11 september 2006).

Frauduleuze attesten

Het indienen van een frauduleus medisch attest heeft zware gevolgen. De arts riskeert een strafsanctie voor schriftvervalsing. DVZ behandelt je dossier niet tot het strafonderzoek volledig is afgelopen.

DVZ verwittigt het parket

Als DVZ een vermoeden heeft dat een arts frauduleuze documenten schrijft of dat een patiënt frauduleuze documenten gebruikt, dan maakt DVZ die feiten over aan het Parket om ze strafrechtelijk te onderzoeken. De fraude kan opduiken in een dossier van medische regularisatie (9ter), maar ook in een dossier van humanitaire regularisatie (9bis).

DVZ bevriest je dossier

De algemene regel is dat je dossier geschorst wordt tijdens het strafonderzoek of wanneer DVZ verneemt dat er bekentenis van fraude is. DVZ neemt in afwachting van het resultaat wel nog beslissingen van technische onontvankelijkheid. Als DVZ pas in de gegrondheidsfase verneemt dat er een onderzoek naar fraude loopt, kan het bij dringende zaken een medische tegenexpertise laten uitvoeren.

Als er een veroordeling voor fraude volgt, wijst DVZ je aanvraag af wegens fraude. Volgt er geen veroordeling, dan behandelt DVZ de aanvraag verder. 

Arts of patiënt vaak niet op de hoogte 

De arts is vaak zelf niet op de hoogte van het vermoeden van fraude. Het kan dus dat een arts medische attesten blijft schrijven die telkens leiden tot een geblokkeerde aanvraag.

De patiënt is ook niet op de hoogte van het feit dat zijn medisch attest mogelijks frauduleus is. Hij kan dus geen initiatief nemen om een medisch attest van een andere arts in te dienen bij DVZ. Dat zou bovendien niets uitmaken omdat zijn dossier geschorst is.

De patiënt verneemt slechts in 3 situaties dat zijn attest niet voldoet:

  • als het parket stappen onderneemt voor een strafonderzoek naar het vermoeden van fraude
  • als sommige technische vereisten ontbreken
  • na een medische tegenexpertise