Duurzaam verblijfsrecht voor een EU-zelfstandige

Heb je volgens de regels van het vrij personenverkeer ononderbroken 5 jaar verblijf in België? Dan heb je automatisch een duurzaam verblijfsrecht. Je verblijfsrecht is vanaf dat moment onvoorwaardelijk. Je kan een document aanvragen dat je duurzaam verblijfsrecht staaft. Maar dat is geen verplichting.

5 jaar ononderbroken verblijf

Je moet 5 jaar ononderbroken verblijf in België hebben. De termijn van 5 jaar begint te lopen vanaf de datum van je aanvraag van een verklaring van inschrijving. Dus de datum op de bijlage 19 en niet de datum van je papieren bijlage 8ter of elektronische EU kaart.

Je verblijf in België kan onderbroken worden. Sommige omstandigheden onderbreken je verblijf niet en hebben dus geen invloed op het ononderbroken karakter:

• tijdelijke afwezigheden van maximaal zes maanden per jaar
• afwezigheden van langere duur voor de vervulling van militaire verplichtingen
• een afwezigheid van ten hoogste 12 achtereenvolgende maanden om belangrijke redenen, zoals zwangerschap en bevalling, ernstige ziekte, studie of beroepsopleiding
• uitzending om werkzaamheden te verrichten in het buitenland

Volgens regels vrij verkeer

Je moet 5 jaar ononderbroken verblijf in België hebben volgens de regels van het Europees vrij personenverkeer. Dat kan een verblijf zijn als EU-zelfstandige of in een andere hoedanigheid. Bijvoorbeeld als EU-student of -werknemer. Perioden van wettig verblijf in België van vóór de toetreding van je land tot de Europese Unie, tellen ook mee (zie HvJ 6 september 2012, Punakova, C-147/11).

Uitzonderingen

Soms heb je al vóór 5 jaar een recht op duurzaam verblijf.

Dat is het geval als je door een blijvende arbeidsongeschiktheid stopt met werken, op voorwaarde dat je ook aan een van de volgende voorwaarden voldoet:

• Je twee jaar ononderbroken je verblijf in België hebt gehad.
• De arbeidsongeschiktheid het gevolg is van een arbeidsongeval of een beroepsziekte die recht geeft op een uitkering ten laste van een Belgisch ziekenfonds.
• Je hebt een Belgische echtgenoot of gelijkgestelde partner.

Dit is ook het geval als je stopt met werken en op dat moment de wettelijke leeftijd hebt om aanspraak te maken op een ouderdomspensioen of bij vervroegde uittreding, op voorwaarde dat je ook voldoet aan een van de volgende voorwaarden:

• Je werkte minstens de laatste 12 maanden  in België en verbleef hier meer dan drie jaar ononderbroken.
• Je hebt een Belgische echtgenoot of gelijkgestelde partner.

Je hebt ook vóór 5 jaar een recht op duurzaam verblijf, als je:

• drie jaar ononderbroken in België hebt gewerkt en in die periode je verblijf in België had,
• nadien in een andere lidstaat hebt gewerkt, maar je woning in België hebt behouden,
• dagelijks, of ten minste eenmaal per week, terugkeert naar je woning.

Als je tijdens bepaalde periodes niet kon werken wegens ziekte of ongeval, dan worden die periodes toch beschouwd als tijdvakken van werkzaamheid.

Aanvraag van je document duurzaam verblijfsrecht

Je vraagt bij de gemeente een document aan ter staving van je duurzaam verblijfsrecht via de bijlage 22. Je bent niet verplicht om dat te doen. Je hebt automatisch een duurzaam verblijfsrecht zodra je voldoet aan de voorwaarden, ook als je het document ‘ter staving van je duurzaam verblijfsrecht’ niet aanvraagt. In dat geval blijf je ingeschreven in het vreemdelingenregister en word je niet overgeschreven naar het bevolkingsregister. Je kan een nieuwe elektronische EU kaart vragen als de oude vervalt.

Gemeente onderzoekt ontvankelijkheid

De gemeente beoordeelt de ontvankelijkheid van je dossier. De gemeente gaat na of je een ononderbroken verblijf hebt van vijf jaar, of een kortere termijn als je onder een uitzondering valt, op het moment van de aanvraag. Dat blijkt uit het rijksregister.

Als je dossier ontvankelijk is, maakt de gemeente je aanvraag over aan de DVZ.

Als je geen 5 jaar (of een kortere termijn) ononderbroken verblijf hebt, verklaart de gemeente je aanvraag onontvankelijk. De gemeente levert een bijlage 23 af. Je kan een schorsend beroep indienen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. 

DVZ neemt een beslissing binnen 5 maanden

De DVZ neemt een beslissing over je duurzaam verblijfsrecht binnen 5 maanden vanaf de afgifte van de bijlage 22. Als je EU kaart vervalt tijdens het onderzoek van de aanvraag geeft de gemeente een voorlopig verblijfsdocument af in de vorm van een (papieren) bijlage 8ter. De geldigheid van dit document komt overeen met de resterende termijn die DVZ heeft om over je aanvraag te beslissen.

DVZ weigert je duurzaam verblijfsrecht

Als je niet aan de voorwaarden voldoet, zal de DVZ je duurzaam verblijfsrecht weigeren. De gemeente levert een beslissing tot weigering van het duurzaam verblijf af (bijlage 24). Je kan een schorsend beroep instellen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.

Voordat de DVZ je verblijfsrecht weigert, moet het met de volgende elementen rekening houden:

• de duur van je verblijf in België
• je leeftijd
• je gezondheidstoestand
• je gezins- en economische situatie
• je sociale en culturele integratie in België, en
• je banden met het herkomstland

DVZ erkent je duurzaam verblijfsrecht

Als DVZ je duurzaam verblijfsrecht erkent, dan geeft de gemeente je een elektronische EU+ kaart. Hetzelfde geldt als DVZ geen beslissing neemt binnen de vijf maanden. De EU+ kaart heeft een geldigheidsduur van 10 jaar.

In afwachting van de EU+ kaart geeft de gemeente een papieren bijlage 8quater af. Dit is een voorlopig document ter staving van het duurzaam verblijf.

De gemeente schrijft je over van het vreemdelingenregister naar het bevolkingsregister. 

Als je een procedure hebt lopen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, wordt de erkenning van het duurzaam verblijfsrecht geschorst in afwachting van een beslissing.

Verlies van je duurzaam verblijfsrecht

Je kan je duurzaam verblijfsrecht verliezen als je België verlaat voor meer dan twee achtereenvolgende jaren.

Daarnaast kan de minister een einde maken aan je duurzaam verblijfsrecht en je een bevel geven om het grondgebied te verlaten (BGV): 

• om ernstige redenen van openbare orde of nationale veiligheid. 
• om dwingende redenen van nationale veiligheid als je de laatste 10 jaar in België verbleven hebt.

Een strafrechtelijke veroordeling is op zich geen bewijs van een gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid. Je gedrag moet een werkelijke, actuele en voldoende ernstige bedreiging zijn voor een fundamenteel belang van de samenleving.

Tot slot kan de minister of DVZ je verblijfsrecht retroactief intrekken als je fraude pleegde die bijgedragen heeft tot de erkenning van je verblijfsrecht. Ook dan krijg je een BGV.

Tegen deze beslissingen kan je een beroep indienen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Het beroep is automatisch schorsend, maar hierop bestaat een uitzondering.

Voordat de minister of DVZ je duurzaam verblijfsrecht beëindigt of intrekt zal hij je schriftelijk vragen om eventuele relevante informatie, die het nemen van de beslissing kan verhinderen of beïnvloeden, over te maken. Op de hoorplicht bestaan wel een aantal wettelijke uitzonderingen. Ook moet de minister of DVZ altijd rekening houden met de volgende elementen:

• de duur van je verblijf in België
• je leeftijd
• je gezondheidstoestand
• je gezins- en economische situatie
• je sociale en culturele integratie in België
• je banden met het herkomstland

In principe krijg je 15 dagen de tijd vanaf de ontvangst van de brief van de minister of DVZ om relevante informatie schriftelijk over te maken.