Hoe verloopt de verblijfsprocedure voor een EU-zelfstandige?

Aanvraag bij de gemeente

Bij de gemeente van je verblijfplaats vraag je een ‘verklaring van inschrijving’ aan. De gemeente geeft je dan een ‘bijlage 19’. Een bijlage 19 is een ‘aanvraag voor een verklaring van inschrijving’.

Je moet binnen 3 maanden na je aankomst in België een verklaring van inschrijving aanvragen (via de bijlage 19).

De gemeente geeft een bijlage 19 na bewijs van Unieburgerschap

Om een bijlage 19 te krijgen moet je eerst bewijzen dat je Unieburger bent.

Kan je niet bewijzen dat je Unieburger bent? Dan neemt de gemeente een beslissing tot niet-inoverwegingname, een bijlage 19quinquies. Je ontvangt dan geen bijlage 19. Je kan in beroep gaan tegen die beslissing bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Dat beroep is niet-schorsend.

Inschrijving in het rijksregister en woonstcontrole

Eens je je Unieburgerschap bewezen hebt, moet de gemeente je onmiddellijk inschrijven in het wachtregister.

Daarna doet de gemeente een woonstcontrole. Als uit de controle van de reële verblijfsplaats blijkt dat je daadwerkelijk op het grondgebied van de gemeente woont, schrijft de gemeente je over van het wachtregister naar het vreemdelingenregister.

Je legt bewijzen voor

Je moet ten laatste binnen 3 maanden na datum van de bijlage 19 alle documenten voorleggen die bewijzen dat je aan de voorwaarden voldoet.

Maak je niet alle vereiste bewijzen binnen 3 maanden na de bijlage 19 over, dan weigert de gemeente je aanvraag. De gemeente levert een bijlage 20 af zonder bevel om het grondgebied te verlaten. Je krijgt dan een maand extra de tijd om alle vereiste documenten over te maken.

Heb je na die bijkomende maand nog altijd niet alle vereiste documenten overgemaakt? Dan levert de gemeente een bijlage 20 af, zo nodig met bevel om het grondgebied te verlaten. Je kan binnen de 30 dagen in beroep gaan tegen die beslissing bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Dat beroep is schorsend. Als je tijdig een beroep indient, levert de gemeente een bijlage 35 af. Een bijlage 35 is een voorlopig verblijfsrecht. Het wordt maandelijks verlengd, in afwachting van de afhandeling van het beroep.

Bijlage 20

De bijlage 20 is een modelformulier.

De Europese Commissie staat toe dat België van modelformulieren gebruik maakt. Maar er moet op het formulier ruimte zijn om de beslissing te motiveren. Als de gemeente louter een vakje op het formulier aanvinkt, zonder bijkomende uitleg, dan is dat niet aanvaardbaar.

De huidige bijlage 20 heeft een vak “heeft niet binnen de gestelde termijn aangetoond dat hij/zij zich in de voorwaarden bevindt om te genieten van het recht van verblijf van meer dan 3 maanden in de hoedanigheid van burger van de Unie”. De gemeente kan een kruisje plaatsen voor het vak, zonder bijkomende uitleg. Dat is in strijd met de procedurele waarborgen in richtlijn 2004/38 en de richtlijnen van de Commissie. Zonder uitleg kan je onmogelijk weten waarom de documenten die je voorlegde onvoldoende zijn.

De gemeente of de DVZ beslist

Heb je wel alle vereiste documenten overgemaakt binnen de termijn van drie maanden, eventueel verlengd met een maand, dan zijn er twee  mogelijkheden. Ofwel erkent de gemeente zelf je verblijfsrecht. Dit gebeurt dan onmiddellijk. Ofwel moet de gemeente je aanvraag doorsturen naar de DVZ.De DVZ beslist dan binnen zes maanden over je aanvraag.

De gemeente erkent je verblijfsrecht onmiddellijk

In principe mag de gemeente je verblijfsrecht onmiddellijk erkennen. Je krijgt een verklaring van inschrijving in de vorm van een elektronische EU kaart. De gemeente geeft in afwachting van deze kaart een papieren bijlage 8ter af, een voorlopig document ter staving van je inschrijving. Je hebt dan een onbeperkt verblijfsrecht dat de eerste vijf jaar voorwaardelijk is.

Vindt de gemeente dat je niet voldoet aan de voorwaarden voor het statuut van EU-zelfstandige? Bijvoorbeeld omdat de gemeente denkt dat je een schijnzelfstandige bent? In dat geval mag de gemeente je verblijfsrecht niet zelf weigeren. Het moet je aanvraag overmaken aan de DVZ, die een beslissing zal nemen.

DVZ beslist binnen 6 maanden over je aanvraag

De DVZ beslist binnen zes maanden vanaf de datum op je aanvraag over je aanvraag voor een verklaring van inschrijving. Ofwel weigert de DVZ je aanvraag, ofwel erkent de DVZ je verblijfsrecht.

Wat als de DVZ geen beslissing neemt binnen die termijn? Geen tijdige beslissing van de DVZ staat gelijk aan een erkenning van je verblijfsrecht.

DVZ weigert je aanvraag

Als de DVZ het verblijfsrecht niet erkent, krijg je een bijlage 20. Zo nodig, geeft de DVZ je ook een bevel om het grondgebied te verlaten.

De DVZ kan je aanvraag alleen om een van de volgende redenen weigeren:

• Je voldoet niet aan de voorwaarden verbonden aan het statuut van EU-zelfstandige.
• Je pleegde fraude of gebruikte andere onwettige middelen.
• Je bent een gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid. Een strafrechtelijke veroordeling is daarvan op zich nog geen bewijs. Het gevaar moet actueel zijn.
• Je bent een gevaar voor de volksgezondheid. Het moet gaan om een ziekte die staat in de bijlage tot de Verblijfswet. Als je ziekte later dan 3 maanden na aankomst in België optreedt, kan dat geen reden meer zijn om je verblijfsrecht te weigeren.

Alvorens het verblijfsrecht te weigeren moet de DVZ rekening houden met deze elementen:

• de duur van je verblijf in België
• je leeftijd
• je gezondheidstoestand
• je gezins- en economische situatie
• je sociale en culturele integratie in België, en
• je banden met het herkomstland

Je kan tegen de beslissing tot weigering in beroep gaan bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Het beroep is schorsend, behalve als de beslissing gebaseerd is op dwingende redenen van nationale veiligheid in de zin van artikel 39/79 §3 Vw. Dit laatste wordt vermeld in de beslissing zelf. Je beroep is dan niet meer automatisch schorsend. Als je toch een schorsing wil bekomen kan je gebruik maken van de gewone schorsingsprocedure, eventueel volgens de procedure van uiterst dringende noodzakelijkheid (UDN).

Je moet het beroep binnen de 30 dagen indienen. Als je tijdig een beroep indient, levert de gemeente een bijlage 35 af. Een bijlage 35 is een voorlopig verblijfsrecht. Het wordt maandelijks verlengd, in afwachting van de afhandeling van het beroep.

DVZ erkent je verblijfsrecht

Als je aan de voorwaarden voldoet, dan zal de DVZ je verblijfsrecht in principe erkennen. Tenzij je fraude pleegde of een gevaar bent voor de openbare orde, nationale veiligheid of volksgezondheid. 

Je krijgt een verklaring van inschrijving in de vorm van een elektronische EU kaart. De gemeente geeft in afwachting van deze kaart een papieren bijlage 8ter af, een voorlopig document ter staving van je inschrijving.

Je hebt dan een onbeperkt verblijfsrecht dat de eerste vijf jaar voorwaardelijk is.