Sociale rechtshulp
Sommige Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) hebben een gespecialiseerde vreemdelingendienst. Ze geven advies over de verblijfssituatie en kunnen ook helpen met bepaalde verblijfsprocedures, zoals bv. het indienen van een humanitaire (art. 9bis Vw.) of medische (artikel 9ter Vw.) regularisatieaanvraag.
De dienstverlening is gratis.
Juridische rechtshulp
Mensen zonder wettig verblijf kunnen procederen voor de rechtbank, zowel als eisende als verwerende partij, kunnen zich burgerlijke partij stellen, enz.
Iedereen, inclusief mensen zonder wettig verblijf, kunnen zich voor een eerste oriënterend juridisch advies richten tot de georganiseerde juridische eerstelijnsbijstand, die wordt georganiseerd door de Commissie voor Juridische Bijstand in elk gerechtelijk arrondissement.
Op vaste momenten zetelen advocaten in een Justitiehuis, OCMW of Sociaal huis om gratis juridische vragen te beantwoorden. Deze bijstand is beperkt tot het geven van praktische inlichtingen, juridische informatie, een eerste advies of doorverwijzing naar een gespecialiseerde instantie of advocaat.
Indien er nood is aan een uitgebreid advies of een behandeling van een dossier, kan in het kader van de juridische tweedelijnsbijstand beroep gedaan worden op een pro deo advocaat.
Ook mensen zonder wettig verblijf hebben recht op een pro deo advocaat indien ze vallen onder bepaalde vastgelegde inkomensgrenzen of zij tot een bepaalde categorie behoren (bv. minderjarigen, gedetineerden,…).
Om een pro deo advocaat te bekomen, moet men ofwel persoonlijk langsgaan naar een zitting van het Bureau voor Rechtsbijstand in de regio waar men verblijft, ofwel rechtstreeks een pro deo advocaat naar keuze contacteren.