Talenkennis

Niveau van talenkennis

Je moet minstens het niveau A2 (‘basisgebruiker-tussenstap’) van het Europees Referentiekader voor Talen halen.

Opmerking

Dit niveau stemt overeen met module 1.2 in de centra voor volwassenenonderwijs.

Onderaan deze pagina, bij het vak 'extra informatie', vind je een overzicht van de verschillende (deel-) certificaten van opleidingen Nederlands zoals ze gegeven worden in de centra voor basiseducatie, de centra voor volwassenonderwijs en de universitaire talencentra.

Opmerking

Het Grondwettelijk Hof heeft beslist dat het ongrondwettig is dat er geen uitzondering is voorzien voor analfabeten die wél over de mondelinge talenkennis A2 beschikken, maar die de schriftelijke vaardigheden A2 niet kunnen verwerven, ook niet na het volgen van de gepaste opleidingen. Zolang de wetgever deze ongrondwettigheid niet heeft rechtgezet, moeten rechters, eventueel met de bijstand van een deskundige (dit zijn de Ligo’s), bepalen of de vreemdeling het schriftelijke niveau A2 kan behalen. We gaan er van uit dat ook de parketten deze rechtspraak zullen volgen. 

Welke van de drie landstalen?

Je moet kennis van een van de drie landstalen bewijzen. Je mag vrij kiezen welke landstaal. Het moet niet noodzakelijk gaan om de taal van je hoofdverblijfplaats.

Bewijs van talenkennis

Je kan je talenkennis op verschillende manieren bewijzen. Je kan vrij kiezen welk van de bewijsmiddelen je voorlegt:

• diploma of getuigschrift van een onderwijsinstelling in België
• diploma of getuigschrift van een onderwijsinstelling in de Europese Unie
• attest van een beroepsopleiding
• een bewijs van het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject
• vijf jaar onafgebroken werk
• attest voor het slagen voor een van de drie landstalen
• taalcertificaat SELOR
• attest van de gewestelijke diensten voor beroepsopleiding en arbeidsbemiddeling

Diploma of getuigschrift van een onderwijsinstelling in België

Het diploma of getuigschrift moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

• uitgereikt zijn door een onderwijsinstelling die opgericht, erkend of gesubsidieerd is door een Gemeenschap of door de Koninklijke Militaire School
• behaald zijn in één van de drie landstalen
• minstens van het niveau van het hoger secundair onderwijs zijn

Diploma of getuigschrift van een onderwijsinstelling in de Europese Unie

Het diploma of getuigschrift moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

• erkend zijn als gelijkwaardig door de bevoegde Gemeenschap
• minstens van het niveau van het hoger secundair onderwijs zijn
• betrekking hebben op kennis van één van de drie landstalen (niveau A2) 

Attest van een beroepsopleiding

De beroepsopleiding moet erkend zijn door een bevoegde overheid. De beroepsopleiding moet minimaal 400 uur duren. Volgens rechtspraak mag je verschillende beroepsopleidingen samentellen om aan 400uur te geraken (hof van beroep Gent, 29 oktober 2018).

Bij de gewestelijke diensten voor beroepsopleiding (VDAB, FOREM, Bruxelles Formation, Arbeitsambt) kan je navragen of een beroepsopleiding al dan niet erkend is.

Bewijs van het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject

Je kan je talenkennis aantonen met het bewijs dat je ‘met succes een inburgeringstraject, een onthaaltraject of een integratieparcours hebt gevolgd’. Het zijn de gemeenschappen die inburgering organiseren. Het Vlaamse inburgeringsdecreet spreekt van een ‘inburgeringstraject’.

Welke documenten uit het Vlaamse inburgeringsdecreet worden aanvaard?

• Het inburgeringsattest. Ook wanneer het werd afgeleverd toen je nog niet moest ‘slagen’ voor de doelstellingen van het traject (vóór 29 februari 2016).
• Het is niet duidelijk of het ‘bewijs regelmatige deelname’ volstaat als bewijs van ‘het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject’. Het bewijs van regelmatige deelname aan inburgering toont aan dat aan de voorwaarden van de Vlaamse regelgeving op inburgering werd voldaan. Er is geen algemene richtlijn welke attesten aanvaard worden voor de nationaliteitsverklaring. Bekijk hoe hierover beslist wordt op onze webpagina 'hoe verloopt de procedure?'.
• Het is niet duidelijk of het attest maatschappelijke oriëntatie, dat overigens geen officieel attest is, volstaat. Maatschappelijke oriëntatie is immers maar één onderdeel van het inburgeringstraject. In de praktijk wordt dit niet aanvaard als bewijs van talenkennis. 
• Het is niet duidelijk of de verklaring van geleverde inspanningen tot het behalen van een inburgeringsattest volstaat als bewijs van 'het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject'. Volgens het openbaar ministerie volstaat dit niet, ook al volstaat het volgens hen wel als bewijs van maatschappelijke integratie. Er is geen algemene richtlijn welke attesten aanvaard worden voor de nationaliteitsverklaring. Bekijk hoe hierover beslist wordt op onze webpagina 'hoe verloopt de procedure?'.

Bij 'extra informatie' vind je een overzicht van de modellen van inburgeringsattesten, attesten EVC (eerder/elders verworven competenties), bewijzen regelmatige deelname en de verklaring van geleverde inspanningen tot het behalen van een inburgeringsattest zoals ze werden afgeleverd sinds de start van de Vlaamse inburgering in 2004 tot vandaag. Het Agentschap Binnenlands bestuur (ABB) bevestigde dat zodra een attest werd of wordt afgeleverd er aan de op dat moment geldende voorwaarden voldaan is.

Opmerking

Sinds juni 2019 worden de verschillende onderdelen van het inburgeringstraject niet meer benoemd op het inburgeringsattest, en dat levert in de praktijk soms problemen op. Maar een inburgeringsattest wordt slechts afgeleverd als de inburgeraar alle voorwaarden, zoals die op hem van toepassing waren, vervuld heeft. In het KB van 14 januari 2013 wordt ‘het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject, een onthaaltraject of een integratieparcours’ zonder verdere specificaties opgesomd als bewijsmiddel voor talenkennis van het niveau A2. Toch vragen de parketten in de praktijk meestal een expliciet bewijs van niveau A2. Maar voldoet niet elk inburgeringsattest aan de definitie van het KB, namelijk 'het bewijs van het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject', ongeacht wat er op het inburgeringsattest vermeld staat? Volgens de minister van justitie alvast wel (zie parlementaire vraag dd. 3/2/2021, p. 32 en verder). 

Er is geen algemene richtlijn welke attesten aanvaard worden. Bekijk hoe hierover beslist wordt op onze webpagina 'hoe verloopt de procedure?'. De rechtspraak is momenteel verdeeld. 

Vijf jaar onafgebroken werk

Als bewijs van talenkennis kan je documenten aanleveren waaruit vijf jaar onafgebroken werk blijkt. Ook deeltijdse arbeid telt mee. Volgens het KB van 14 januari 2013 moet het gaan om de vijf jaar voorafgaand aan je aanvraag.

Het gaat om de volgende documenten:

• Als werknemer in de privésector: individuele rekeningen afgeleverd door de werkgever.
• Als werknemer bij de overheid: attest van de bevoegde dienst van de overheid.
• Als ambtenaar: bewijs van definitieve benoeming én een attest van de bevoegde dienst van de overheid.
• Als zelfstandige: bewijs van aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds én het bewijs van betaling van de sociale kwartaalbetalingen gedurende 5 onafgebroken jaren.

Attest voor het slagen voor één van de drie landstalen

Het gaat om een attest van een instelling die opgericht, erkend of gesubsidieerd is door een Gemeenschap (bijvoorbeeld onderwijs sociale promotie, hoger onderwijs met oog op toegang eerste cyclus, centra voor volwassenenonderwijs).

Het attest moet het niveau A2 bewijzen.

Onderaan in 'extra informatie' vind je een overzicht van de verschillende (deel-) certificaten Nederlands zoals afgeleverd door de centra voor basiseducatie, de centra voor volwassenenonderwijs en de universitaire talencentra. De groen gemarkeerde vakjes tonen aan welke bewijzen voldoende zijn om niveau A2 van het Europees Referentiekader voor Talen aan te tonen.

Taalcertificaat SELOR

Het gaat om een taalcertificaat, afgegeven door SELOR, die de kennis van een van de drie landstalen (niveau A2) bewijst.

Opmerking 

SELOR organiseert geen taaltesten van het niveau A2, enkel van een hoger niveau.

Attest van de gewestelijke diensten voor beroepsopleiding en arbeidsbemiddeling

Het gaat om een attest afgegeven door de gewestelijke diensten voor beroepsopleiding en arbeidsbemiddeling (VDAB, Bruxelles Formation, Actiris, FOREM, Arbeitsambt).

Het attest moet het niveau A2 bewijzen.

Bewijs maatschappelijke integratie is bewijs talenkennis

Als je een bewijs van maatschappelijke integratie moet voorleggen, geldt dit ook als bewijs van je talenkennis. Je moet dan niet meer apart een bewijs van talenkennis voorleggen. Dat staat in de omzendbrief van 8 maart 2013 en in het verslag aan de koning bij het koninklijk besluit van 14 januari 2013.

Let op: als je een bewijs van inburgering gebruikt als bewijs van maatschappelijke integratie waarop niet expliciet niveau A2 vermeld staat, vragen de parketten in de praktijk soms nog een ander bewijs van niveau A2. In het KB van 14 januari 2013 wordt ‘het met succes gevolgd hebben van een inburgeringstraject, een onthaaltraject of een integratieparcours’ nochtans zonder verdere specificaties opgesomd als bewijsmiddel voor talenkennis van het niveau A2. Er is geen algemene richtlijn welke attesten aanvaard worden. Bekijk hoe hierover beslist wordt op onze webpagina 'hoe verloopt de procedure?'. De rechtspraak is momenteel verdeeld.

Talenkennis mag niet 'getest' worden

Je talenkennis mag niet getest worden in een gesprek. De wetgever koos immers voor een documentair systeem: zodra één van de mogelijke bewijzen van talenkennis, die hierboven zijn opgesomd, voorligt, is je talenkennis bewezen. Dat bevestigde het hof van beroep van Gent in een arrest van 24 december 2015.